अर्काकी छोरीलाई पाल्न किन विवाह गर्ने ?

प्रेम सुनार, बुटवल । गुल्मीको वाग्लास्थित एक टोलमा दुर्लभ मानव स्वभावका दुई दाजु भाई रहेका छन् । ७४ वर्षको उमेर सम्म खाली पैतला हिडेका छन । खर्चका नाममा नुन शिवाय अरु किन्दैनन । त्यो उमेरसम्म कहीले पनि भुटन राखेको दाल वा तरकारी खाँदैनन् ।

दाजु भाई तावामा खरानी राखेर रोटी पकाएर खान्छन् । यो उमेर सम्म किन विबाह गर्नु भएन ? भन्ने प्रश्नमा सम्पत्ती सक्न बेकारमा अर्काकी छोरी किन पाल्ने भन्ने जवाफ दिन्छन । उनीहरु नयाँ कपडा कहिले पनि किन्दैनन् । अर्काले दिएका पुराना कपडा लगाउछन् र उक्त कपाडा कहिले पनि धुदैनन् । उनीहरुले अहिले सम्म माछा मासु किनेका छैनन् ।

दाजु भाई अर्काले त्यसै दिएको माछा मासु खान्छन्। सम्पत्ती नभएर होइन । उनहरुको पन्ध्र –सोह्र मुरी धान फल्ने खेत छ भने त्यति नै बारी पनि छ । उनीहरु हुन धुर्कोट गाउँपालिका वडा नम्वर ७ , वाग्ला गाउँका ७४ वर्षीय ईन्द्रलाल गिरी र उनको ६९ वर्षीय भाई भिमलाल गिरी। दाजु ईन्द्रलाल अहिलेसम्म एकचोटी मात्रै नागरिकता बनाउनका लागि सदरमुकाम तम्घास पुगेका छन्।

ईन्द्रलाललाई तम्घास कस्तो छ भन्ने हेक्का पनि नभएको उनी बताउँछन् । हुन त उनी अर्को बाटो हुँदै दिल्ली पनि पुगेका हुन । जहाँ पुगेर गुड्दै गरेको रेल लिकमा उभिएर रोक्न खोजेका उनी संयोगले बाँचे ।

ईन्द्रलालले रेल जहाँ रोक्न खोजे त्यही रेल रोकिने स्टेशन परेको थियो । उनी खाली पैतालो गए , खाली पैतालो नै फर्किए । भाई पनि एक चोटी भारत गएको उनी सुनाउछन् । उनले अरुले दिएका एक जोर छालाको जुत्ता लगाउँदै आएको उनी बताउछन् । उनले त्यहाँबाट फर्केर सिर्सेनीकी एउटी युवती विवाह गरे ।

विवाहमा ५ हजार खर्च हुँदा रिसले घरै छाडे

विवाहमा पाँच हजार खर्च भयो । त्यसबाट दाजु ईन्द्रलाल रिसले चुर भए । बुहारी भित्रिएसंगै दाजु ईन्द्रलालले घर छाडेर अर्कैको खाली घरमा गएर बस्न थाले । भाई बुहारीले चार महिनापछि घर छाडेर हिडेपछि मात्रै उनी घर फर्किए । अर्काकी छोरी विवाह गरेर पाल्यो भनेर उनी रिसाएर घर छाडेको उनले बताएका छन्।

उनीहरु तीन भाई हुन् । जेठा दाजुको विवाह गर्दा लागेको ऋणले बाबुले १० मुरी धान फल्ने खेत बेच्नु परेको कुराले विवाह भन्ने कुरा गर्नै नहुने मानसिकताले उनी ग्रसित भएका छन । भन्छन–‘बेकारमा अर्काकी छोरी ल्यायो, खान लाउन दियो , आफू मरेपछि उसैका नाममा सम्पत्ती पनि सुम्पीयो , त्यस्तो पनि कसैले गर्छ ? ’

भाईलाई इङ्गित गर्दै थप्छन–‘ यसले एउटी केटी ल्यायो, मैले सहन सकेन र घर छाडेर हिडेको हुँ । तीन चार महिना खाई र गई , बल्ल घर फर्केको हुँ । ’दाजु फकायो भने बोल्छन् । तर भाई भने मान्छे देखेपछि जंगलको झाडीमा लुक्न जान्छन् । हामी उनीहरुको घरमा पुग्दा भाई बारी तिर भागेर हिडे ।

खोज्दै जाँदा बारीको छेउँमा घाँससंगै मुसो लुके झै लुकेर बसेका थिए । उनलाई जे प्रश्न सोधे पनि खाली त्यही खेत बारीको चिन्ता र घाँस अर्काले चोरोको टन्टो ओकल्छन् । ‘त्यो कमिनीले घाँस चोरी’ त्यही थनथन मात्रै उनीबाट सुनिन्छ ।

मान्छेले देख्छन् भनेर विहान पाँच बजे उठ्छन । खरानीमा रोटी पकाउँछन । त्यसपछि हिडेका उनी साँझ ९ बजेपछि मात्र घर आउँछन । कहिले पनि नहुँआउँदैनन् । दारी कपाल फालदैनन् । आफै झर्छ । दाजुको भने एक जना छिमेकीले हालै जवरजस्ती दारी फालि दिए । अहिले सम्म ती दुई भाईले दारी फाल्ने ब्लेड किनेका छैनन् ।

यस्तो सफा ठाउँमा पनि दिशा बस्न हुन्छ ?

धुर्कोट गाउँपालिकाले खुल्ला दिशामुक्त कार्यक्रम अन्तर्गत उनको घर छेउँमा ब्यबस्थित शौचालय बनाई दियो । नयाँ शौचालको टिलीक्क टल्कीने सेतो साईफन देखे पछि उनिहरुले त्यस्तो सफा र राम्रो ठाउँमा दिशा गर्न हुँदैन भनेर जंगल तिरै शौचा बस्न गई रहे ।

दोश्रो पटक गाउँपालिकाले घरको छानामुक्त गाउँपालिका कार्यक्रम अन्तरगत उनको खरको छाना विस्थापित गरेर टिनले छाई दिने क्रममा शौचालयमा शौचा गर्न नगए टिन नदिने अडान लियो ।

त्यस पछि बाध्य भएर त्यस शौचालयमा शौचा गर्न जान थाले । तर शौचा धुृन हात त्यस ठाउँमा लैजान नहुने उनिहरुको मानसिकता अनुसार अहिले त्यो शौचालय जमेर प्रयोग विहिन बनेको छ ।

यस्तो मान्छे त नेपाल मै देखेका छैनौं ?

यस्तो स्वभाव भएको मानिस त आफुहरुले गुल्मीमा मात्र नभई नेपाल मै न देखेको स्थानियवासी नारायण गिरीले बताए । यी दुई भाई मानव विकासको आदिम कालमा मानिसहरुको जस्तो स्वभाव हुन्थ्यो त्यसैको झल्को दिएको त्यस वडाका वडाध्यक्ष हिमप्रसाद पन्थी बताउँछन ।

उनीहरु राउटे समुदाय भन्दा पनि पछाडी छन । ’ उनले थपे खर्च गर्न , खान, लगाउन उनीहरुमा देखिएको कञ्जुसाईले सिङ्गो गाउँ चकित छ । सम्पत्ती नभएर होइन । हामीले खेत वा बारी मध्ये केहि बेचेर अलिकति सुखी जीवन बिताउ भनेर कर गर्छौ तर उनीहरु मान्दैनन् । के गर्नु दुखै–दुखपछि उनीहरुकाे मरेर सम्पत्ती खाई दिने कोही छैन । ’

वडाध्यक्ष पन्थीको घरमा पसल छ । उनले पसले राखेदेखि अहिले सम्म ईन्द्रलालका दुई भाईले नुन बाहेक केहि नकिनेको बताए । ईन्द्रलालले बृद्ध भत्ता बुुझन थालेको तीन वर्ष नाघि सक्यो ।

बृद्ध भत्ता बुझेपछि भने एक दुई किलो चामल किनेर भात खाएको उनको दावी छ तर उनीहरुले चामल , तेल केहि नकिनेर खरानीमा रोटी पकाएर खाएको छिमेकी पुनम बिकले बताउँछिन् । ओमप्रसाद पौड्याल यी दुई भाईको स्वभाव जंगलीकालका मानिसहरुको जस्तै भएको बताए ।

खेताबारीमा खन्ने खोर्सेनी भन्दा अरु गर्दैनन । न उनिहरु अरुको उपकार गर्छन न आफ्नै गर्न चाहन्छन । उनीहरुलाई सुखसंग जीवन विताउने सम्पत्ती छ तर भएर के गर्नु उनीहरु यसरी बाँच्न चाहन्छन्, अरुले भनेको मान्दैनन’–उनले भने ।

भित्र घर ओढार छुट्टाउन गाह्रो

उनीहरुको घर बाहिर हेर्दा घर–घस्तै देखिन्छ । तर भित्र पसेपछि ओढार भन्दा फरक छैन । भुँँई कहिल्लै लिपिदैनन् । अति फोहर छ । दलानमा कलेटी परेका ओढ्ने ओछ्याने भुल्लाहरु छन् । प्रदुषण आउने लगाउने कपडाहरु पनि त्यस्तै कलेटी परेका छन् । घेरो गएको सिल्टीको गाग्री छ । दुई वटा थाल एउटा बटुका र एउटा मात्र खान पकाउने भाँडा छ ।

ती भाँडा पनि भाईको विवाह गर्दा दाईजो दिएको ईन्द्रलालले बताए । दलान आँगन पनि घर छोडेर हिडेका मान्छेहरु कहाँ जस्तै छ । दाजु खान पकाउँछन । भाईको काम जंगल तिर जानु दाउरा घाँस गर्नु मात्रै हो । घरको ढोकामा कहिले पनि ताला लगाउँदैनन् । दुई वटा गाई पालेका छन् । गाउँ समाजकमा मनाईने चाड पर्व, पुजा अर्चना , हर्ष खुसी उनीहरुलाई केही मतलव छैन । उनीहरुको आफ्नै संसार छ । त्यही संसारमा दुई भाई रमाएर ७० को नेटो काटेका छन् ।

(पाथिभरा डेली/न्यूज २४ नेपाल)

सम्बन्धित समाचार

तारले रुखमा बाँधेर ज्यूँदै जलाएको अवस्थामा काभ्रेमा भेटियो  पुरुषको शव

डीएसपी ठग बहादुर केसी भ्रष्टाचारको मुद्दामा दोषी ठहर

पर्वतमा एक दम्पतिको विभत्स हत्या 

जेराे ईन्जिनियर माेटरसाईकल प्रा.लि काे ३ दिने बुलेट च्यारीटी राईड…